مرکز تصویر برداری دکتر شاکری

مــرکـز تـصـویــر بــرداری دکـتـر شـاکــری

هر آنچه باید درباره سونوگرافی داپلر بارداری بدانید

سونوگرافی داپلر بارداری چیست؟

موضوعات گفته شده در این محتوا

هر آنچه باید درباره سونوگرافی داپلر بارداری بدانید

 

سونوگرافی داپلر بارداری چیست؟

 

 

سونوگرافی داپلر یکی از انواع تست های تشخیصی است که تنها به جهت مشاهده ی گردش خون جنین انجام می شود. این سونوگرافی رسیدن اکسیژن و مواد مغذی به اندازه ی مناسب را به جنین بررسی می کند. با استافده از این سونوگرافی میتوان سرعت گردش خون را اندازه گرفت و از مسدود شدن یا کاهش سرعت گردش خون در رگ های اصلی مطلع شد. برای انجام این سونوگرافی از وسیله ای به اسم مبدل استفاده می شود.

 

نحوه انجام سونوگرافی داپلر بارداری

 

نحوه انجام سونوگرافی داپلر بارداری کاملاً مشابه انواع دیگر سونوگرافی بارداری است. برای این سونوگرافی مادر به پهلو یا پشت روی تخت دراز کشیده و متخصص سونوگرافی دستگاهی به نام ترارسان یا مبدل (Transducer) را روی پوست و بالاتر از رگ حرکت می دهد. در این روش برای تقویت امواج صوتی از میکروفون استفاده می شود. انتقال این امواج به وسیله ی مبدل انجام می شود. این امواج با برخورد به اجسام جامد مانند سلول های خونی انعکاس پیدا می کنند. انعکاس امواج صوتی در اثر حرکت این سلول ها دچار تغییر می شود و این تغییر اثر داپلر (Doppler effect) نام گرفته است. اگر خون جریان نداشته باشد، امواج صوتی بدون تغییر منعکس می شوند.

پس از انجام سونوگرافی با استفاده از اطلاعاتی که از نحوه انعکاس امواج صوتی به دست می آید تصاویر یا نمودارهایی رسم می شوند که گردش خون در رگ های خونی را نشان می دهند و می توان آنها را ذخیره و در آینده جهت بازنگری مورد استفاده قرار داد.

 

انواع مختلف سونوگرافی داپلر بارداری

 

در هر مرحله از بارداری و با توجه به نوع دستگاه سونوگرافی ممکن است یکی از سه نوع سونوگرافی داپلر تجویز و انجام شود:

  1. سونوگرافی داپلر واژینال یا داخلی

در این روش پروب سونوگرافی وارد واژن شده و بررسی از داخل انجام می شود. این نوع سونوگرافی برای تشخیص بارداری خارج از رحم تجویز می شود.

  1. سونوگرافی داپلر بارداری

امکان انجام سونوگرافی داپلر همزمان با سونوگرافی های عادی بارداری وجود دارد. در این روش متخصص سونوگرافی ژل مخصوصی را روی شکم و لگن مالیده سپس مانند سونوگرافی عادی مبدل مافوق صوت را روی شکم و لگن حرکت می دهد.

  1. سونوگرافی داپلر جنین

در سونوگرافی داپلر جنین از یک دستگاه دستی استفاده می شود تا ضربان قلب جنین بررسی و اندازه گیری شود.

 در ادامه در مورد دو گزینه ی آخر توضیحات بیشتری در اختیار شما قرار خواهیم داد.

 

سونوگرافی داپلر بارداری

 

سونوگرافی داپلر در شرایط غیر بارداری می تواند جهت تشخیص مشکلات متعددی کاربرد داشته باشد، اما کاربرد آن در تشخیص سلامت جنین چندان زیاد نیست. کاربردهای این سونوگرافی در دوره بارداری به بررسی جریان خون در قلب و مغز جنین، جفت و بند ناف محدود می شود. پس از بررسی نتیجه این سونوگرافی میتوان دلایل کاهش گردش خون از جمله حساسیت به RH، انسداد رگ های خونی و کم خونی داسی شکل را مورد بررسی قرار داد. کاهش گردش خون می تواند باعث شود رشد جنین کامل نشده و هنگام تولد کم وزن یا کوچکتر از حد طبیعی باشد.

در صورت تشخیص کم خونی داسی شکل، معمولاً سونوگرافی داپلر تی سی دی (TCD یا داپلر ترانس کرانانیال) تجویز می شود تا احتمال سکته ی مغزی در جنین مورد بررسی قرار بگیرد.

 

سونوگرافی داپلر جنین

 

با انجام سونوگرافی داپلر پزشک به صورت شنیداری یا تصویری در جریان شدت گردش خون در شریان ها و رگ ها و رگ های خونی جنین قرار می گیرد. با استفاده از بررسی نحوه انعکاس امواج صوتی میتوان انسدادها و لخته های خونی و سلامت جنین را تشخیص داد.

با اینحال سونوگرافی داپلر بر خلاف سونوگرافی با امواج اولترا سونیک نمی تواند تصویر جنین در رحم را نشان داده و تنها جهت بررسی جریان خون کاربرد دارد. این سونوگرافی انتقال صحیح و مکفی اکسیژن و مواد مغذی از مادر به جفت و از جفت به جنین را مورد بررسی قرار می دهد.

 

چه زمانی انجام سونوگرافی داپلر بارداری ضروری است؟

 

  1. در صورت وجود کم خونی داسی شکل یا مسمومیت بارداری (Pre-eclampsia یا پری-اکلامپسیا) در مادر
  2. در صورت کوچک بودن جثه و عدم رشد کافی جنین با در نظر گرفتن سن بارداری یا ابتلای جنین به محدودیت رشد
  3. در صورت بروز حساسیت گروه خونی یا حساسیت به RH در مادر یا جنین. در چنین شرایطی MCA، شریان مغزی میانی و جریان خون عروق خونی مغز بایستی مورد بررسی قرار بگیرند.
  4. در صورت وجود مشکل در جریان خون عروق خونی جنین و شریان بند ناف

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

کلمات کلیدی :

سونوگرافی داپلر جنین